Nguyên lý hoạt động hệ thống báo cháy tự động

Hệ thống báo cháy đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và cảnh báo sớm các sự cố hỏa hoạn. Bài viết này, cùng Thietbi114 tìm hiểu nguyên lý hoạt động hệ thống báo cháy để đảm bảo an toàn tối đa cho bạn và gia đình.

Cấu tạo của một hệ thống báo cháy

Hệ thống báo khói báo cháy bao gồm nhiều thành phần phối hợp chặt chẽ để phát hiện, cảnh báo, và hỗ trợ xử lý hỏa hoạn. Dưới đây là các thành phần chính cấu thành hệ thống báo cháy tiêu chuẩn:

Trung tâm báo cháy

Đây là “bộ não” của hệ thống, chịu trách nhiệm nhận tín hiệu từ các thiết bị đầu vào, phân tích dữ liệu và kích hoạt các thiết bị đầu ra. Trung tâm báo cháy giúp theo dõi và điều khiển toàn bộ hệ thống.

Thiết bị đầu vào

• Đầu báo khói: Nhận biết sự xuất hiện của khói ngay khi nồng độ khói vượt ngưỡng cho phép, phát hiện cháy sớm.
• Đầu báo nhiệt: Cảm biến nhiệt độ tăng đột ngột trong môi trường, giúp phát hiện cháy khi khói chưa hình thành rõ ràng.
• Đầu báo khí: Nhận diện sự hiện diện của các loại khí độc hại hoặc khí dễ cháy trong khu vực.
• Nút nhấn báo cháy: Cung cấp khả năng kích hoạt báo động thủ công trong trường hợp phát hiện nguy cơ cháy bằng mắt thường.
• Cảm biến lửa: Phát hiện ngọn lửa thông qua tia hồng ngoại hoặc tia cực tím mà nó phát ra.

Thiết bị đầu ra

• Còi báo động: Tạo âm thanh cảnh báo lớn để thu hút sự chú ý của mọi người.
• Đèn báo hiệu: Nhấp nháy liên tục để cảnh báo trong môi trường nhiều khói hoặc tối.
• Màn hình hiển thị: Hiển thị thông tin chi tiết về vị trí cháy và trạng thái hệ thống báo cháy.
• Van điện từ: Điều khiển đóng/mở hệ thống cấp nước chữa cháy tự động.
• Rơ-le: Kích hoạt các thiết bị hỗ trợ khác như đèn khẩn cấp hoặc mở cửa thoát hiểm tự động.

Các yếu tố khác

Hệ thống báo cháy có thể tích hợp thêm các thiết bị tùy chỉnh phù hợp với quy mô và yêu cầu cụ thể của công trình như hệ thống camera giám sát hoặc liên kết với hệ thống PCCC tự động.

Hiểu rõ cấu tạo của hệ thống báo cháy giúp việc vận hành, bảo trì và nâng cấp hệ thống trở nên thuận tiện và hiệu quả hơn.

Cấu tạo, nguyên lý hoạt động hệ thống báo cháy  

Nguyên lý hoạt động hệ thống báo cháy

Nguyên lý hoạt động của hệ thống báo cháy có thể hình dung như một chuỗi phản ứng khép kín, vận hành trôi chảy từ khâu cảm nhận tín hiệu, xử lý trung tâm cho đến phát ra cảnh báo cụ thể. Tất cả đều nhằm mục tiêu giúp mọi người phát hiện kịp thời và có biện pháp ứng phó nhanh nhất khi sự cố cháy nổ xảy ra. Cụ thể:

Thiết bị đầu vào (Input Devices)

• Đầu báo khói: Đây là “mắt thần” của hệ thống, liên tục giám sát không gian, chờ đợi những dấu hiệu bất thường về khói. Một khi nồng độ khói trong không khí đạt ngưỡng nhất định, đầu báo khói sẽ gửi tín hiệu đến trung tâm.
• Đầu báo nhiệt: Cảm biến nhiệt độ hoạt động tương tự đầu báo khói, nhưng thay vì khói, nó theo dõi nhiệt độ môi trường. Khi nhiệt độ tăng đột ngột, vượt quá ngưỡng cho phép, đầu báo nhiệt sẽ kích hoạt tín hiệu.
• Công tắc khẩn (Nút nhấn khẩn cấp): Khi một người phát hiện cháy trước cả các đầu báo, họ có thể chủ động nhấn công tắc khẩn. Ngay lập tức, thiết bị sẽ truyền tín hiệu báo cháy về trung tâm, bỏ qua giai đoạn chờ cảm biến tự động.

Trung tâm báo cháy (Fire Alarm Control Panel)

Đây chính là “bộ não” của hệ thống. Trung tâm báo cháy nhận tất cả tín hiệu đầu vào, phân tích, định vị vùng xảy ra sự cố, và sau đó đưa ra quyết định thích hợp.

Khi tín hiệu từ một hoặc nhiều thiết bị đầu vào được gửi về, trung tâm sẽ kiểm tra xem tín hiệu đó có vượt ngưỡng cảnh báo hay không.

Sau khi xác nhận sự cố là có thật (chứ không phải nhiễu hoặc cảnh báo giả), trung tâm sẽ lập tức “ra lệnh” cho các thiết bị đầu ra kích hoạt.

Thiết bị đầu ra (Output Devices)

Đây là “loa phát ngôn” của hệ thống, giúp truyền đi thông điệp cảnh báo. Ngay khi nhận lệnh từ trung tâm báo cháy:

• Chuông, còi, đèn LED: Phát ra âm thanh chói tai và ánh sáng nhấp nháy, giúp mọi người ngay lập tức nhận thức được nguy hiểm.
• Thiết bị phun nước (Sprinkler): Trong hệ thống tích hợp, nếu trung tâm nhận biết cháy đã vượt ngưỡng an toàn, có thể kích hoạt các đầu phun nước để dập lửa ngay tại chỗ.
• Bộ quay số điện thoại tự động: Gửi tín hiệu báo động đến đội phòng cháy chữa cháy, bảo vệ tòa nhà hoặc trung tâm điều hành khẩn cấp để kịp thời triển khai lực lượng hỗ trợ.
• Toàn bộ quá trình này, từ việc phát hiện khói, nhiệt đến khâu nhấn nút khẩn, rồi truyền dữ liệu về trung tâm, cuối cùng là kích hoạt các thiết bị cảnh báo, đều xảy ra gần như tức thời. Mục tiêu lớn nhất là đảm bảo mọi người trong tòa nhà hoặc khu vực nhanh chóng biết được nguy hiểm, từ đó rút ngắn thời gian sơ tán và giảm tối đa thiệt hại về người và tài sản.

Nguyên lý hoạt động hệ thống báo cháy tự động 

Lắp đặt, bảo trì và vận hành hệ thống báo cháy

Việc lắp đặt, bảo trì và vận hành hệ thống báo cháy đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ an toàn cho con người và tài sản trước nguy cơ hỏa hoạn. Một hệ thống báo cháy được lắp đặt đúng cách không chỉ đảm bảo khả năng phát hiện và cảnh báo sớm mà còn tối ưu hóa hiệu quả xử lý tình huống khẩn cấp. 

Bên cạnh đó, việc bảo trì định kỳ giúp hệ thống hoạt động ổn định, kéo dài tuổi thọ thiết bị và đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn phòng cháy chữa cháy. Vận hành đúng quy trình sẽ mang lại sự an tâm tuyệt đối cho các công trình dân dụng và công nghiệp.

Cách lắp đặt hệ thống báo cháy

Khi lắp đặt hệ thống báo cháy, trước hết cần lựa chọn vị trí đặt thiết bị sao cho phù hợp, đồng thời tuân theo quy định về lắp đặt hệ thống báo cháy của pháp luật, đảm bảo hệ thống PCCC hoạt động hiệu quả. 

• Đầu báo khói nên được lắp trên trần nhà hoặc gần lối thoát hiểm, đặc biệt tại những khu vực dễ phát sinh cháy, nhằm phát hiện khói sớm nhất. 
• Đầu báo nhiệt được đặt ở những nơi có nhiệt độ cao hoặc dễ cháy nổ như nhà bếp, nhà xưởng để kịp thời kích hoạt khi nhiệt độ môi trường vượt ngưỡng. 
• Chuông và còi báo động nên đặt tại các khu vực chung, hành lang, lối ra vào để đảm bảo âm thanh cảnh báo có thể lan rộng, giúp mọi người nhận biết và thoát ra ngoài an toàn. 
• Nút nhấn khẩn cấp đặt gần lối thoát hiểm và khu vực đông người qua lại, cho phép kích hoạt báo động thủ công một cách nhanh chóng khi phát hiện dấu hiệu cháy.

Tiếp theo, quá trình đấu nối dây cần được thực hiện cẩn thận, tuân thủ các quy tắc an toàn điện. Đấu nối chính xác từ thiết bị đầu vào (đầu báo khói, đầu báo nhiệt, nút nhấn khẩn) tới trung tâm điều khiển, sau đó từ trung tâm đến thiết bị đầu ra (chuông, còi, bảng hiển thị phụ). Đảm bảo nguồn điện ổn định và tránh hiện tượng chập cháy hoặc nhiễu tín hiệu.

Trung tâm báo cháy phải được lắp đặt tại vị trí dễ tiếp cận, thuận tiện cho việc quan sát, thao tác, theo dõi và xử lý kịp thời khi có sự cố. Sau khi hoàn thiện lắp đặt, tiến hành kiểm tra, nghiệm thu toàn bộ hệ thống. Kiểm tra khả năng hoạt động đồng bộ giữa đầu báo khói, đầu báo nhiệt, nút nhấn khẩn cấp và các thiết bị đầu ra nhằm đảm bảo sự chính xác, nhạy bén.

Cuối cùng, hướng dẫn người sử dụng và nhân viên tòa nhà cách vận hành hệ thống, kích hoạt, tắt báo động, đồng thời giải thích các bước cần thiết khi có cháy nổ xảy ra. Việc nắm rõ nguyên lý và cách thức vận hành sẽ giúp hệ thống báo cháy phát huy tối đa hiệu quả trong việc bảo vệ an toàn cho con người và tài sản.

Xem thêm: Hướng dẫn cách đấu điện chuông báo cháy đúng tiêu chuẩn an toàn

Quy trình bảo trì hệ thống báo cháy

Quy trình bảo trì hệ thống báo cháy định kỳ là yếu tố quan trọng để hệ thống báo cháy duy trì hoạt động ổn định và hiệu quả. Quy trình này bao gồm các bước chính:

• Kiểm tra tình trạng hoạt động của các đầu báo khói, đầu báo nhiệt và đầu báo khí để đảm bảo khả năng phát hiện cháy sớm.
• Đánh giá hoạt động của trung tâm báo cháy, còi báo động và đèn báo hiệu, đảm bảo chúng luôn sẵn sàng cảnh báo khi cần.
• Kiểm tra kết nối và chức năng của van điện từ và rơ-le trong hệ thống, đảm bảo sự phối hợp trơn tru giữa các thiết bị.
• Thay thế kịp thời các linh kiện bị hỏng hoặc đã hết hạn sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu suất hệ thống.

Việc bảo trì cần được thực hiện bởi đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn an toàn để đạt hiệu quả cao nhất.

Việc bảo trì cần được thực hiện bởi đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp

Thietbi114 – đơn vị lắp đặt hệ thống báo cháy uy tín hàng đầu

Trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy, việc lựa chọn một đơn vị lắp đặt hệ thống báo cháy uy tín và chuyên nghiệp là vô cùng quan trọng. Thietbi114 tự hào là địa chỉ đáng tin cậy, mang đến các giải pháp PCCC hiện đại, hiệu quả và đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn kỹ thuật.

Thietbi114 chuyên cung cấp các dịch vụ về phòng cháy chữa cháy như: 

• Khảo sát và tư vấn thiết kế hệ thống báo cháy phù hợp với từng công trình.
• Cung cấp và lắp đặt hệ thống báo cháy tự động, bao gồm trung tâm báo cháy, đầu báo khói, đầu báo nhiệt và còi báo động.
• Kiểm tra, bảo trì định kỳ hệ thống báo cháy, đảm bảo hoạt động ổn định.
• Cung cấp phụ kiện, linh kiện chính hãng thay thế khi cần.

Thietbi114 cung cấp giải pháp an toàn PCCC an toàn

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp an toàn PCCC cho công trình của mình, hãy liên hệ ngay với Thietbi114 để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết:

• Trụ sở chính: 24 Lê Quang Đạo, Phường Phú Đô, Quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội.
• Cơ sở 2: Số 595, Đại Lộ Hùng Vương, Khu Việt Hưng, Tổ 4, TP Việt Trì, Phú Thọ.
• Hotline: 0866.644.114 | 0908.158.666

Nắm rõ nguyên lý hoạt động hệ thống báo cháy là điều cần thiết để đảm bảo hệ thống luôn sẵn sàng đối phó với mọi tình huống khẩn cấp. Hãy đầu tư vào một hệ thống báo cháy đạt chuẩn để bảo vệ an toàn cho gia đình và công trình của bạn, giảm thiểu tối đa rủi ro từ hỏa hoạn.