Khi xảy ra hỏa hoạn, khói và khí độc là nguyên nhân chính gây tổn thương đường hô hấp, có thể dẫn đến nguy hiểm tính mạng nếu không được sơ cứu kịp thời. Vậy cách sơ cứu người bị ngạt khói như thế nào để đảm bảo an toàn? Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết các bước cấp cứu ngạt khói, từ việc di chuyển nạn nhân đến nơi an toàn, kiểm tra hô hấp đến thực hiện hô hấp nhân tạo nếu cần thiết. Trang bị kiến thức đúng sẽ giúp bạn phản ứng nhanh chóng và hiệu quả trong những tình huống khẩn cấp.
Tổn thương do hít khói là gì?
Tổn thương do hít khói là tình trạng tổn thương đường hô hấp hoặc mô phổi do tiếp xúc với nhiệt độ cao, khói và các chất kích thích hóa học có trong không khí khi xảy ra hỏa hoạn. Đây là hậu quả của việc hít phải khí nóng, các hạt bụi mịn trong khói hoặc những khí độc sinh ra trong quá trình cháy, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ hô hấp và sức khỏe tổng thể.
Loại tổn thương này có thể bao gồm tổn thương do nhiệt, tổn thương hóa chất và nhiễm độc toàn thân, hoặc kết hợp cả ba yếu tố trên. Tổn thương do nhiệt thường xảy ra chủ yếu ở đường hô hấp trên, trong khi tổn thương do hóa chất có thể ảnh hưởng đến cả đường hô hấp trên và dưới. Bên cạnh đó, nhiễm độc toàn thân là hậu quả của việc hít phải khí độc như Carbon monoxide (CO) và Cyanide (CN), làm suy giảm khả năng cung cấp oxy cho cơ thể, có thể dẫn đến tử vong nếu không được xử lý kịp thời.
Tổn thương do hít khói là tình trạng tổn thương đường hô hấp hoặc mô phổi do tiếp xúc với nhiệt độ cao
Nguy cơ tử vong sớm trong các vụ cháy chủ yếu xuất phát từ tình trạng thiếu oxy do ngọn lửa nhanh chóng tiêu thụ oxy trong không khí, kết hợp với việc hít phải khí CO và CN ở nồng độ cao, làm gián đoạn quá trình vận chuyển oxy đến các mô trong cơ thể.
Mức độ nghiêm trọng của tổn thương do hít khói phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nguồn gốc của đám cháy, kích thước hạt bụi trong khói, thời gian tiếp xúc, đặc tính của các loại khí độc và cách sơ cứu ban đầu. Việc nhận biết sớm và xử lý kịp thời có thể giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng và tăng khả năng sống sót cho người bị ảnh hưởng.
Dấu hiệu người bị ngạt khói cần sơ cứu ngay
Khi một người hít phải khói trong đám cháy, hệ hô hấp và các cơ quan trong cơ thể có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Một số dấu hiệu dưới đây cho thấy người bị ngạt khói cần được sơ cứu ngay để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Ho liên tục
Khi đường hô hấp bị kích thích bởi khói, các màng nhầy trong khí quản sẽ tiết ra nhiều chất nhầy hơn để phản ứng với các hạt bụi và khí độc. Điều này dẫn đến phản xạ ho dữ dội. Lượng chất nhầy tiết ra có thể có màu trong, xám hoặc đen, tùy thuộc vào lượng khói và bụi bẩn mà nạn nhân đã hít vào.
Thở hụt hơi, khó thở
Ngạt khói có thể làm tổn thương trực tiếp đến phổi và đường hô hấp, khiến việc cung cấp oxy cho máu bị suy giảm. Đồng thời, khói chứa các hóa chất độc hại có thể làm suy giảm khả năng vận chuyển oxy của máu, khiến tế bào cơ thể không thể hấp thụ oxy hiệu quả. Khi đó, nạn nhân sẽ cố gắng thở nhanh để bù đắp cho tình trạng thiếu oxy, nhưng nếu không được can thiệp kịp thời, có thể dẫn đến suy hô hấp nguy hiểm.
Nắm rõ cách sơ cứu người bị ngạt khói đúng kỹ thuật giúp bảo vệ tính mạng
Giọng nói khàn, khó nói
Khói và nhiệt độ cao có thể gây kích thích dây thanh quản, làm viêm và phù nề đường hô hấp trên. Điều này khiến nạn nhân bị khàn giọng hoặc gặp khó khăn khi nói chuyện, thậm chí có thể dẫn đến tắc nghẽn đường thở nếu tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng.
Thay đổi màu da
Tình trạng thiếu oxy, ngộ độc khí CO (Carbon monoxide) hoặc Cyanide (CN) có thể làm thay đổi màu da của nạn nhân. Da có thể trở nên tái nhợt, hơi xanh hoặc đỏ, tùy thuộc vào mức độ tổn thương. Ngoài ra, nếu tiếp xúc trực tiếp với lửa hoặc nhiệt độ cao, nạn nhân có thể bị bỏng trên bề mặt da.
Tổn thương mắt
Mắt có thể bị đỏ, cay, chảy nước mắt do tiếp xúc với khói và các chất kích thích có trong không khí. Nếu tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc khí độc trong thời gian dài, nạn nhân có thể bị bỏng giác mạc, gây giảm thị lực và đau đớn.
Xuất hiện bồ hóng trong mũi và họng
Nếu thấy mảng bụi đen (bồ hóng) trong lỗ mũi hoặc cổ họng của nạn nhân, đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy họ đã hít phải một lượng lớn khói. Điều này có thể gây kích ứng nghiêm trọng đến đường hô hấp, làm tăng nguy cơ nhiễm độc và tổn thương phổi.
Đau đầu, rối loạn ý thức
Trong đám cháy, hầu hết mọi người đều phơi nhiễm với một lượng nhất định khí CO và CN. Khi lượng oxy trong máu giảm và khí độc xâm nhập vào cơ thể, nạn nhân có thể gặp phải các triệu chứng như tim đập nhanh, thở nhanh, khó thở, buồn ngủ, buồn nôn, đau đầu. Nếu tình trạng ngộ độc nghiêm trọng hơn, có thể xuất hiện rối loạn nhịp tim, hạ huyết áp, co giật và thậm chí hôn mê.
Việc nhận diện nhanh chóng các dấu hiệu ngạt khói và tiến hành sơ cứu kịp thời có thể giúp giảm thiểu tổn thương cho nạn nhân và cứu sống họ trong những tình huống nguy hiểm.
Trang bị kiến thức đúng sẽ giúp bạn phản ứng nhanh chóng và hiệu quả trong những tình huống khẩn cấp
Hướng dẫn sơ cứu người bị ngạt khói
Khi gặp người bị ngạt khói, cần nhanh chóng thực hiện các bước sơ cứu để ngăn chặn tổn thương nghiêm trọng và bảo vệ tính mạng nạn nhân. Dưới đây là các bước sơ cứu đúng cách:
Đưa nạn nhân ra khỏi khu vực có khói: Nhanh chóng di chuyển nạn nhân đến nơi an toàn, thoáng khí, tránh xa nguồn khói hoặc khí độc. Nếu có thể, dùng khăn ướt che miệng và mũi cho nạn nhân trong quá trình di chuyển để giảm nguy cơ hít thêm khói độc.
Gọi xe cấp cứu: Ngay khi đưa nạn nhân đến nơi an toàn, cần liên hệ 115 để được hỗ trợ y tế khẩn cấp.
Để nạn nhân nghỉ ngơi ở tư thế phù hợp: Nếu nạn nhân còn tỉnh táo, hãy để họ ngồi xuống hoặc nằm nghiêng, nới lỏng quần áo để giúp hô hấp dễ dàng hơn. Đồng thời, hỏi nạn nhân về các triệu chứng mà họ đang gặp phải như khó thở, đau đầu, buồn nôn.
Thực hiện hô hấp nhân tạo nếu cần thiết: Nếu nạn nhân thở yếu, thở gấp hoặc ngừng thở, cần tiến hành hô hấp nhân tạo ngay lập tức trong khi chờ cấp cứu đến. Nới lỏng quần áo và đảm bảo đường thở của nạn nhân luôn thông thoáng.
Quan sát các triệu chứng khác: Kiểm tra xem nạn nhân có bị bỏng hay không, đồng thời theo dõi dấu hiệu rối loạn ý thức như buồn ngủ, mất phản xạ, bất tỉnh để có biện pháp xử lý phù hợp.
Nhanh chóng thực hiện các bước sơ cứu người bị ngạt khói để ngăn chặn tổn thương nghiêm trọng
Lưu ý khi sơ cứu bị ngạt khói
Kiểm tra và làm thông thoáng đường thở: Nếu phát hiện nạn nhân có dị vật, đàm nhớt trong miệng hoặc mũi, cần nhanh chóng loại bỏ để giúp họ hô hấp dễ dàng hơn.
Xử lý vết bỏng đúng cách: Nếu nạn nhân bị bỏng, hãy dội nước sạch nhẹ nhàng lên vùng bỏng để làm dịu vết thương. Việc này giúp giảm nhiệt độ cơ thể và ngăn ngừa tổn thương lan rộng. Thời gian xối nước có thể từ 10 – 20 phút hoặc lâu hơn, tùy vào mức độ bỏng.
Không sử dụng đá lạnh hoặc nước quá lạnh: Khi da bị bỏng, nếu tiếp xúc ngay với nhiệt độ quá thấp có thể gây bỏng lạnh và làm tổn thương nặng hơn. Vì vậy, tuyệt đối không dùng đá lạnh hoặc nước lạnh để xối lên vùng da bỏng.
Theo dõi tình trạng của nạn nhân liên tục: Ngạt khói có thể gây suy giảm ý thức nhanh chóng. Nếu nhận thấy nạn nhân có dấu hiệu khó thở, đau đầu dữ dội, chóng mặt hoặc mất ý thức, cần đưa đi cấp cứu ngay lập tức.
Sơ cứu đúng cách sẽ giúp hạn chế tổn thương và tăng cơ hội sống sót cho người bị ngạt khói. Vì vậy, mỗi cá nhân cần trang bị kiến thức cơ bản về sơ cứu PCCC để sẵn sàng ứng phó với các tình huống nguy cấp.
Tìm hiểu các bước cấp cứu ngạt khói an toàn và hiệu quả
Việc nắm vững cách sơ cứu người bị ngạt khói là vô cùng quan trọng để giảm thiểu nguy cơ tổn thương và cứu sống nạn nhân trong các tình huống nguy cấp. Khi phát hiện người bị ngạt khói, cần nhanh chóng đưa ra khỏi khu vực có khói, kiểm tra tình trạng hô hấp, thực hiện hô hấp nhân tạo nếu cần thiết và gọi cấp cứu ngay lập tức. Hiểu và thực hiện đúng các bước cấp cứu ngạt khói sẽ giúp bảo vệ tính mạng cho bản thân và những người xung quanh trong những trường hợp khẩn cấp.
Bài viết mới nhất
Trang phục lính cứu hỏa Việt Nam và những điều cần biết
Trang phục lính cứu hỏa không chỉ là bộ quần áo thông thường mà còn...
Th3
Quy trình thi công lắp đặt cửa chống cháy bạn cần biết
Việc lắp đặt cửa chống cháy không chỉ giúp tăng cường an toàn cho công...
Th3
Quy định về cửa chống cháy 2025 ai cũng phải biết
Quy định về cửa chống cháy trong căn hộ chung cư là yếu tố quan...
Th3
Cửa chống cháy là gì? Các tiêu chuẩn cửa chống cháy phổ biến hiện nay
Cửa chống cháy là giải pháp quan trọng giúp ngăn chặn sự lan rộng của...
Th3
Quy định về kiểm định cửa chống cháy bạn cần biết
Cửa chống cháy có kiểm định là yêu cầu bắt buộc trong các công trình...
Th3
11 kỹ năng thoát hiểm khi có cháy ai cũng phải biết
Khi xảy ra hỏa hoạn, chỉ một phút lưỡng lự có thể quyết định đến...
Th3
Ngày toàn dân phòng cháy chữa cháy là ngày nào?
Ngày toàn dân phòng cháy chữa cháy là sự kiện quan trọng nhằm nâng cao...
Th3
Cách sơ cứu người bị ngạt khói đúng kỹ thuật
Khi xảy ra hỏa hoạn, khói và khí độc là nguyên nhân chính gây tổn...
Th2