Kiến thức phòng cháy chữa cháy ai cũng cần biết

Trong cuộc sống hiện đại, nguy cơ cháy nổ xảy ra đang ngày càng gia tăng do mật độ đô thị hóa, sử dụng nhiều thiết bị điện, hóa chất, các vật liệu dễ cháy… Việc trang bị cho mình những kiến thức phòng cháy chữa cháy (PCCC) là rất quan trọng nhằm đảm bảo an toàn cho bản thân và người xung quanh.

Mục lục

Kiến thức PCCC về nguyên nhân gây cháy

Nắm vững các kiến thức phòng cháy chữa cháy là bước đầu tiên giúp bạn chủ động phòng ngừa rủi ro hỏa hoạn. Một trong những nội dung quan trọng nhất trong kiến thức PCCC là hiểu rõ các nguyên nhân phổ biến gây cháy để có biện pháp phòng tránh phù hợp. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp nhất:

Cháy do thiếu ý thức khi sử dụng thiết bị điện

Việc sử dụng điện thiếu an toàn là nguyên nhân hàng đầu gây ra các vụ cháy. Thói quen như cắm sạc điện thoại qua đêm, để các thiết bị điện hoạt động liên tục không ngắt nguồn (nồi cơm điện, bàn là, quạt,…) có thể dẫn đến tình trạng quá tải hoặc chập cháy. Ngoài ra, việc sử dụng ổ điện kém chất lượng, không kiểm tra định kỳ dây dẫn điện cũng tiềm ẩn nguy cơ cao gây hỏa hoạn.

Cháy do chạm mạch hoặc rò rỉ điện

Chạm mạch (ngắn mạch) hoặc rò rỉ điện xảy ra khi có sự cố kỹ thuật hoặc thiết bị điện bị hư hỏng. Đây là nguyên nhân nguy hiểm, đặc biệt ở những công trình lâu năm không được kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ. Việc thiếu kiến thức cơ bản về PCCC trong đấu nối và lắp đặt thiết bị điện cũng góp phần làm tăng rủi ro cháy nổ.

Cháy do bếp gas, xăng dầu, hóa chất dễ cháy

Một số vật liệu như xăng, dầu, cồn, hóa chất tẩy rửa… dễ bốc hơi và bắt lửa chỉ với một tia lửa nhỏ. Khi nấu nướng bằng bếp gas, nếu không khóa gas sau khi sử dụng hoặc để rò rỉ khí gas, nguy cơ phát nổ rất cao. Những nơi như nhà bếp, gara, nhà kho chứa hóa chất bắt buộc phải được lắp thiết bị phát hiện rò rỉ và thông gió tốt để đảm bảo an toàn.

Cháy do tàn lửa, tàn hương

Một nguyên nhân khác đến từ chính sinh hoạt hằng ngày, đó là hút thuốc lá, đốt vàng mã, thắp nhang mà không có biện pháp kiểm soát. Tàn lửa hoặc tàn hương chưa tắt hẳn có thể rơi vào các vật liệu dễ cháy như giấy, vải, rèm cửa… và gây ra hỏa hoạn. Đây là rủi ro thường xảy ra tại nhà ở dân dụng, chùa chiền hoặc cơ sở tín ngưỡng nếu không có sự giám sát cẩn thận.

Việc hiểu rõ các vật liệu dễ cháy và nguyên nhân gây cháy là phần không thể thiếu trong hệ thống kiến thức về PCCC. Trang bị cho mình và gia đình những kiến thức cơ bản về PCCC giúp hạn chế tối đa thiệt hại về người và tài sản khi có sự cố xảy ra. Trong các phần tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu thêm về cách phòng ngừa, cách xử lý khi cháy xảy ra và trang thiết bị PCCC cần có trong mỗi gia đình, doanh nghiệp.

Trang bị kiến thức phòng cháy chữa cháy là điều cần thiết để bảo vệ an toàn cho bản thân và cộng đồng

Cách phòng ngừa cháy nổ trong gia đình và doanh nghiệp

Để hạn chế tối đa nguy cơ hỏa hoạn, mỗi cá nhân và tổ chức cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa dựa trên kiến thức PCCC cơ bản. Dưới đây là những việc nên làm:

Kiểm tra hệ thống điện định kỳ: Đảm bảo dây dẫn, ổ cắm, thiết bị điện được lắp đặt đúng kỹ thuật, thay thế những thiết bị hư hỏng hoặc quá tải.
Sử dụng gas và thiết bị nhiệt an toàn: Khóa gas sau khi dùng, không để bếp hoạt động khi không có người giám sát. Cách xa nguồn nhiệt với vật dễ cháy.
Trang bị thiết bị phòng cháy chữa cháy: Mỗi gia đình và doanh nghiệp nên có bình chữa cháy, mặt nạ phòng độc, hệ thống báo cháy tự động… theo đúng tiêu chuẩn PCCC.
Tuyên truyền, huấn luyện PCCC: Tổ chức tập huấn kiến thức cơ bản về PCCC cho nhân viên và thành viên trong gia đình, biết cách xử lý khi có cháy nổ xảy ra.

Cách xử lý khi phát hiện có cháy

Khi phát hiện cháy, việc xử lý kịp thời và đúng cách có thể giảm thiểu thiệt hại và cứu sống nhiều người. Dưới đây là các bước cơ bản:

Bình tĩnh quan sát và đánh giá tình huống: Xác định vị trí cháy, mức độ lây lan, có người bị kẹt không.
Báo cháy ngay lập tức: Gọi 114 hoặc báo cho ban quản lý tòa nhà. Nếu có chuông báo cháy, nhấn còi/công tắc để cảnh báo.
Sử dụng thiết bị chữa cháy ban đầu: Nếu đám cháy nhỏ, có thể dập bằng bình chữa cháy, chăn ướt, cát… Lưu ý không dùng nước với đám cháy điện hoặc xăng dầu.
Thoát hiểm an toàn: Nếu không thể khống chế cháy, nhanh chóng tìm lối thoát hiểm, không dùng thang máy, cúi thấp người, che mũi bằng khăn ướt khi di chuyển qua khu vực có khói.
Hỗ trợ người khác nếu có thể: Hỗ trợ người già, trẻ nhỏ, người bị thương nhưng không làm ảnh hưởng đến sự an toàn của bản thân.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn cách chữa cháy hiệu quả với các phương pháp chữa cháy cơ bản

Khi phát hiện cháy, việc xử lý kịp thời và đúng cách có thể giảm thiểu thiệt hại

Một số kiến thức cơ bản về PCCC cần ghi nhớ

Nắm vững những kiến thức cơ bản về PCCC không chỉ giúp bạn chủ động phòng ngừa cháy nổ mà còn biết cách xử lý tình huống khẩn cấp một cách hiệu quả. Dưới đây là những kiến thức PCCC thiết yếu:

Phân loại đám cháy:

Hiểu rõ từng loại đám cháy sẽ giúp bạn chọn đúng phương pháp dập lửa:

Cháy loại A: Chất rắn dễ cháy như giấy, vải, gỗ…
Cháy loại B: Chất lỏng dễ cháy như xăng, dầu, sơn…
Cháy loại C: Thiết bị điện đang hoạt động.
Cháy loại D: Kim loại như magie, natri…
Cháy loại K: Dầu mỡ trong nhà bếp.

>>> Xem thêm: Bình chữa cháy bột dùng để chữa đám cháy nào?

Nắm vững những kiến thức cơ bản về PCCC không chỉ giúp bạn chủ động phòng ngừa cháy nổ mà còn biết cách xử lý tình huống khẩn cấp

Sử dụng bình chữa cháy:

Biết cách sử dụng bình chữa cháy bột hoặc khí CO₂, nắm quy tắc “Rút – Hướng – Bóp – Quét” (rút chốt an toàn, hướng vòi vào gốc lửa, bóp cò, quét đều qua lại gốc lửa).

Cách xử lý cháy nhỏ tại chỗ:

Dùng bình chữa cháy, chăn ướt, cát để dập lửa.
Ngắt nguồn điện khi cháy do chập điện.
Dùng nắp nồi đậy kín chảo đang cháy nếu cháy do dầu ăn.

Việc trang bị kiến thức phòng cháy chữa cháy là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi cá nhân

Kỹ năng thoát nạn:

Không hoảng loạn, không dùng thang máy.
Di chuyển theo hướng có biển “Exit”.
Cúi thấp người, dùng khăn ướt bịt mũi.

Thường xuyên kiểm tra thiết bị PCCC:

Kiểm tra bình chữa cháy, đầu báo cháy, chuông báo cháy, van nước cứu hỏa định kỳ.
Diễn tập thoát nạn và PCCC tại nhà/cơ quan.

Việc trang bị kiến thức phòng cháy chữa cháy là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi cá nhân. Nâng cao kiến thức về PCCC giúp giảm thiểu thiệt hại và đảm bảo an toàn cho chính mình và cộng đồng. Hãy bắt đầu từ những kiến thức cơ bản về PCCC ngay hôm nay để phòng ngừa nguy cơ cháy nổ bất ngờ.